Spółdzielczość rolnicza Ziemi Chełmskiej - część II

W latach 1930-1935 do spółdzielni przystępują członkowie z innych wiosek oraz majątki ziemskie z Kamiennej Góry, Bezku, Święcicy czy Krzywowoli. Spółdzielnia zaciąga 12 000zł kredytu i rozpoczyna budowę nowego zakładu.

Następują zmiany w zarządzie i radzie nadzorczej. Przewodniczącym zarządu zostaje Gach Wawrzyniec z kol. Nowosiółki, skarbnikiem Urlich Wacław z kol. Nowosiółki, a przewodniczącym rady nadzorczej ks. proboszcz Andrzej Tadzikowski z Podgórza. Ponadto do Rady Nadzorczej wchodzą dziedziczka z Kamiennej Góry Janina Lechnicka, Dziedzic z Krzywowoli Jerzy Nowakowski, Wincenty Kulisz z Kamionki, Surdyk Stanisław z kol. Nowosiółki, Józef Mazurek z Leonowa, Stefan Sroczyński z Bieniowa, Józef Weremczuk z kol. Terenin, oraz osadnicy niemieccy Adolf Sontak, Rudolf Werner, Gustaw Gerbert.

kościół katolicki w Podgórzu

Dawny kościół niemiecki (Kircha) w Janowie

Kilka osób z wymienionych poznałem osobiście. Wacław Urlich to mój wój – dobry rolnik, jak na tamte czasy otwarty na postęp, oraz organizacje chłopskie. Stanisław Surdyk był sekretarzem Rady Nadzorczej, pisane przez niego protokóły z posiedzeń były pięknie kaligrafowane i bardzo dokładne. Po wojnie był instruktorem związku producentów buraka cukrowego, pamiętam jak jeździł do Chełma motocyklem marki Panonia i to przez cały rok nawet w zimie.

W latach 1936-1938 spółdzielnia inwestuje: w budowę mleczarni, zakłada telefon, kupuje auto ciężarowe, uruchamia serowarnię.

Pierwszy samochód ciężarowy spółdzielni

Produkcja odbywała się ręcznie, jedyne urządzenia to wirówki o napędzie ręcznym, kotły serowarskie i masielnica drewniana do wyrobu masła. Transport mleka konny w konwiach. Asortyment produkcji to: masło, maślanka, mleko pełne i chude i sery, który sprzedawano w Chełmie do szpitala psychiatrycznego na Wygonie, jednostek wojskowych, oraz dwóch sklepów przy ul. Lubelskiej. Masło jako główny produkt sprzedawano do związku albo do żyda Szwartzbergera w beczkach drewnianych solone, często z przeznaczeniem na eksport.

Spółdzielnia prowadziła także działalność wspierającą członków m.in.: przystępuje na członka spółdzielni rolniczo-handlowej w Chełmie, wprowadza asekurację krów od wypadków na zasadzie ubezpieczeń wzajemnych, przystępuje do Kasy Stefczyka.